Virtual Reality (VR), ofwel, ‘schijnwerkelijkheid’, is een begrip dat we ook bij leren en opleiden steeds meer tegenkomen. Hetzelfde geldt voor begrippen als Augmented Reality (AR) en Mixed Reality (MR).
Wat is het? Wat kunnen we ermee?
Allereerst is het goed om ons nog even te realiseren dat leren door middel van een ‘schijnwerkelijkheid’ altijd al heeft bestaan. Van jongs af aan leren mensen spelenderwijs van alles door virtuele werelden te creëren met bijvoorbeeld poppen, of lego. Of wat dacht je van het lezen van een goed boek?
Ook in het onderwijs wordt al tijden dankbaar gebruik gemaakt van het nabootsen van de werkelijke wereld. Denk aan het gebruik van een anatomisch model van het menselijk lichaam, een aardbol , landkaarten, enzovoort.
Met Virtual Reality wordt nu echter meestal de volledig digitale variant bedoeld: een door een computer gegenereerde wereld of omgeving, waarin je in meerdere of mindere mate kan worden ondergedompeld (immersive). Augmented Reality en Mixed Reality kunnen dan beschouwd worden als ‘mengvormen’; ook de realiteit speelt nog een rol.
Een aardig schema om deze verschillende vormen van ‘Reality’ weer te geven (Wikipedia):
Het gaat hier om een continuüm: van een volledig reële omgeving of wereld, naar een volledig virtuele. Alles wat ertussen ligt, kan beschouwd worden als een mix van verschillende waarden van reëel en virtueel.
Augmented Reality
Bij Augmented Reality kun je denken aan Google Glass, een brilletje waarmee informatie geprojecteerd kan worden op een werkelijk beeld van een situatie. Doordat het brilletje ook een camera bevat, en gekoppeld kan worden aan een smartphone, kun je allerlei slimme leer en ‘performance support’ toepassingen bedenken. Bijvoorbeeld het ‘live’ volgen van een chirurgische ingreep college. Of service technici de juiste instructies laten zien bij het uitvoeren van service handelingen aan een apparaat.
De krachtige mogelijkheden vormen wellicht ook juist de zwakte van deze uitvoeringsvorm. Er zijn de nodige vraagtekens te plaatsen bij de privacy aspecten. In verscheidene openbare gelegenheden, restaurants, bars, theaters en bioscopen is het dragen van Google Glass inmiddels verboden.
Augmented Virtuality
Bij Augmented Virtuality kun je denken aan een Mixed Reality systeem (Canon), waarbij opgenomen camera beelden gemengd worden met virtuele modellen, of toepassingen zoals een ‘Powerwall’ of ‘Cave’: een of meerdere projectiewanden waarop stereoscopische beelden worden geprojecteerd. Met speciale actieve VR brillen krijgt de waarnemer echt het gevoel 3D-objecten te zien. Met behulp van optische trackers wordt de positie van de waarnemer (en bv zijn handen) bepaald. Als de waarnemer nu beweegt of een handeling uitvoert worden de 3D beelden daarop automatisch aangepast en is het mogelijk te interacteren met de projecties, waardoor een sterk gevoel van ‘immersion’ wordt opgeroepen.
Toepassingen zijn b.v. service training bij bedrijven, of militaire training; het realistisch simuleren van gevechtshandelingen. Maar ook in het onderwijs wordt deze methode meer en meer toegepast, bv moleculaire visualisatie in Groningen.
Virtual Reality
Bij Virtual Reality zijn het de snelle ontwikkelingen op het gebied van de virtual reality brillen die de aandacht trekken. De Oculus Rift heeft hierbij de trend gezet. In Nederland heeft deze bril grote bekendheid gekregen door o.a. een uitzending van DWDD. Er zijn inmiddels verscheidene VR bril ontwikkelaars actief (gaming markt). De prijzen zullen relatief bescheiden zijn (enige honderden euro’s).
Het aparte aan al deze Virtual Reality brillen is dat je je echt in een andere (3D) wereld waant. Het gevoel van ‘presence’ is erg groot.
Het begrip ‘leren in context’ zal een nieuwe betekenis gaan krijgen. Stel je voor dat je in een chemie les zelf met je handen moleculen aan elkaar rijgt, of midden in een cel staat die aan het delen is. Of wat dacht je van een realistische wandeling met je klasgenoten, of misschien Caesar, door Rome, een Spaanse les in Madrid, of een maanwandeling? In bedrijfstrainingen kun je denken aan een realistische ‘virtuele’ (klant)omgeving, waar je met collega’s uit verscheidene landen gelijktijdig kunt trainen of informatie uitwisselen (Virtual Classroom 3.0).
We staan aan het begin van een ontwikkeling waarvan alle mogelijkheden voor leren en opleiden nog lang niet zijn ontdekt.
Door: Willy de Jong
Learning Innovation manager Océ Technologies
Meer weten?
Tijdens Next Learning zal Willy samen met Judocus van Hedel een expertsessie verzorgen over Mixed Reality, Virtual Reality en Augmented Reality.
Tijdens deze expertsessie leer je wat virtueel leren toevoegt in het onderwijs en het bedrijfsleven:
- Voor welke opleidingsdoeleinden (onderwijs en/of bedrijfsleven) kun je MR, VR en AR inzetten?
- Wanneer is het absoluut ongeschikt? Of: wanneer zijn andere leermethoden beter?
- Gaat VR de klassikale training verdringen?
- Wat kan er nu al concreet?
- Wat is de volgende stap?
Je leert wat er allemaal al mogelijk is. En ook… in welke situaties deze tools wel mooi, maar minder geschikt zijn.
Bekijk het programma...